Geen herintroductie van aflossingsvrije hypotheek

13 juni 2018

Eind 2017 werd door middel van een motie door de regering opdracht gegeven om te onderzoeken of de aflossingsverplichting van 100% binnen 30 jaar (als je in aanmerking wil komen voor hypotheekrenteaftrek) beperkt kon worden. Het CPB onderzocht acht varianten waarin de aflossingseis wordt versoepeld. De uitkomst? Niet wat de Tweede Kamer ervan hoopte.

Aflossingsverplichting versoepelen?

Sinds 2013 geldt er een aflossingsverplichting van 100% – minstens annuïtair en binnen 30 jaar – voor nieuwe leningen. De Kamer vroeg zich af of het mogelijk is om de aflossingsverplichting tot een restschuld van bijvoorbeeld 30% van het geleende bedrag te beperken. En wel hierom: ‘Overwegende dat deze aflossingsverplichting de lasten voor mensen in het spitsuur van hun leven verhoogt en dat er eigenlijk geen financiële of inhoudelijke reden is om het volledige bedrag binnen 30 jaar af te moeten lossen.’ Die reden blijkt er helaas wél te zijn.

Spitsuur van het leven

De Kamer was terecht bezig met de vraag hoe ze de lasten kunnen verlichten van starters die in het ‘spitsuur van hun leven’ zowel de hypotheek moeten afbetalen, een pensioen op moeten bouwen, kinderopvang moeten betalen – enzovoort. Het herinvoeren van de (gedeeltelijk) aflossingsvrije hypotheek leek een mooie oplossing. Het Centraal Planbureau, dat hier uitgebreid onderzoek naar deed, kwam tot een andere conclusie.

Acht varianten

Ze onderzochten een aflossingseis van 0%, 30%, 50% en 70% en daarbij bekeek het CPB weer twee mogelijkheden. Variant I: binnen 30 jaar aflossen naar een van de voornoemde percentages en daarna vervalt de hypotheekrenteaftrek. Variant II: aflossen volgens het huidige annuïteitenschema tot percentage X, daarna door als aflossingsvrije hypotheek (met renteaftrek tot jaar 30). Geen van de onderzochte mogelijkheden bleek te leiden tot een haalbare oplossing.

Te duur

(Gedeeltelijk) aflossingsvrij voor starters is kortgezegd te duur, de fiscale eigenwoningregeling wordt nóg complexer, het is niet goed voor de financiële stabiliteit en iedere huizenkoper zal meer hypotheekrente moet gaan betalen, want banken komen in de problemen met hun kapitaaldekking. Lees hier meer over de specifieke resultaten van de acht onderzochte varianten.

Andere manieren

De regering zal op zoek moeten naar andere manieren om de lasten van starters te verlichten en de aankoop van een huis (enigszins) te vergemakkelijken. Een deel van de oplossing zit ‘m misschien wel in de nieuwe hypotheekvorm die ASR nu aanbiedt, in plaats van 30 jaar om geheel af te lossen, mag je er in dit format 40 jaar over doen. Daar kleeft wel één nadeel aan: de laatste tien jaar krijg je geen hypotheekrenteaftrek meer en staat de hypotheekrente ook nog niet vast.

Auteur: Francis Boer