Nieuw leven voor de ‘sociale koopwoning’?

16 oktober 2019

Minister Kajsa Ollongren is vastbesloten de sociale koopwoning nieuw leven in te blazen, speciaal voor de starters en middeninkomens. Wat moeten we ons hierbij voorstellen en hoe gaat ze een succes maken van iets dat nu niet lijkt te werken?

Bovengrens

In de eerste plaats: een sociale koopwoning is een laaggeprijsd huis, de maximale prijs van zo’n woning staat gelijk aan de bovengrens van een hypotheek met NHG – dit jaar €290.000, volgend jaar €310.000 – zo heeft het kabinet besloten. Hiervoor lag de bovengrens voor een sociale koopwoning op €200.000, daar kan tegenwoordig bijna geen huis meer voor verbouwd en verkocht worden.

Speciale regels

De bovengrens is voornamelijk verhoogd om gemeenten aan te sporen meer sociale koopwoningen te laten bouwen. Met deze ruimere prijs kunnen ze beter uit de voeten. Gemeenten hebben zelf speciale regels als het aankomt op sociale koopwoningen. Zo spreken ze met ontwikkelaars vaak een lagere grondprijs af om de bouw betaalbaar te houden en zijn kopers gebonden aan een kettingbeding.

Matige handhaving

Niet alleen de lage bovengrens van €200.000 maakte de sociale koopwoning de afgelopen tijd tot een aanfluiting, maar meer nog de handhaving rondom de doorverkoop van dit soort huizen. Nog veel te vaak worden sociale koopwoningen namelijk door de eerste koper (die er dus een minimale prijs voor betaalde) voor veel meer geld doorverkocht, ver boven die gestelde twee ton.

Zelfbewoningsplicht?

Minister Ollongren laat onderzoeken hoe een sociale koopwoning er echt één kan blijven, zonder dat het in handen komt van (particuliere) beleggers die er door verhuur of doorverkoop fikse winsten op maken, ten koste van de doelgroep waar de woning eigenlijk voor bedoeld is. De minister gaat in samenwerking met een aantal grote steden bijvoorbeeld onderzoeken of een zelfbewoningsplicht voor bestaande sociale koopwoningen wenselijk is. Eind van het jaar deelt ze de uitkomsten met de Kamer.

Auteur: Francis Boer