Kan winkelleegstand oplossing voor woningnood zijn?
3 oktober 2018
Sinds 2008 is er meer dan 4 miljoen vierkante meter aan kantoorpanden uit de markt genomen om omgebouwd te worden tot woningen. Sinds de golf van winkelfaillissementen in 2015 en 2016 is er genoeg ‘loze’ ruimte om te vullen met appartementen, zo werd recent geopperd in het FD.
Groeiende leegstand
Gemeenten in Nederland worstelen steeds vaker met lege winkelstraten en -centra. De leegstand is zelfs landelijk de afgelopen 14 jaar gegroeid met 67%. Er staat in totaal zo’n 3 miljoen vierkante meter aan winkelvloer leeg, waarvan een derde al meer dan drie jaar niet meer is verhuurd. De Rabobank heeft berekend dat ongeveer een derde van die ‘lege’ meters, dus 1 miljoen vierkante meter, geschikt is om tot woningen om te bouwen. Dat is goed voor zo’n 7 tot 14 duizend huizen.
Hoop dat het meevalt
Waarom worden er nog niet en masse winkels tot woningen omgebouwd? Daar zijn verschillende redenen voor. Net als eerder op de markt van kantoorpanden, is er nog hoop dat het allemaal wel meevalt, dat de winkelpanden wel weer gevuld gaan worden. Hierbij wenden beleggers zich ook vaak tot de (plaatselijke) overheid. Veel gemeenten proberen ook juist de vraag nog te stimuleren, door nieuwe winkelprojecten aan te gaan of door bijvoorbeeld gratis parkeren aan te bieden in de buurt van een leeglopend winkelgebied.
Voortouw ligt bij overheid
Gemeenten moeten juist voortouw nemen in het proces van het ombouwen van winkels naar woningen. Zij moeten duidelijk aangeven bij beleggers waar er in de ‘nieuwe’ situatie gewinkeld wordt, en waar ruimte is om woningbouwprojecten te starten. Bij vastgoedondernemers leeft daarnaast nog een hardnekkig idee dat winkelruimte veel meer huur opbrengt dan woonruimte. Uit cijfers van onderzoeksbureau Collins die het FD aanhaalt, blijkt juist het tegenovergestelde: het rendeert steeds meer om winkelruimte tot woonruimte om te bouwen.
Moeilijk te financieren
Natuurlijk zijn er nog andere redenen waarom nog weinig winkels zijn omgebouwd, zo zijn dit soort panden vaak in handen van particuliere beleggers, die al hun geld (inclusief pensioen) in het winkelpand hebben gestoken, terwijl ombouwen een dure aangelegenheid is. Omdat er nog weinig succesvolle voorbeelden zijn en je als ontwikkelaar te maken hebt met veel onzekere factoren, zijn banken ook niet snel geneigd tot financiering.
Wonen in een aanloopstraat
Ondanks de voornoemde factoren voorspelt Collins dat de komende jaren veel winkelpanden in huizen veranderen, er moeten gewoon nog een paar hindernissen worden genomen. Volgens het onderzoek van de Rabobank zal er dan vooral omgebouwd gaan worden in de ‘aanloopstraatjes’ naar het hart van het winkelgebied – ideaal voor starters die verlangen naar een plekje in het centrum.
Auteur: Francis Boer
