Hypotheek gebaseerd op big data nadelig voor woningkoper

8 augustus 2017

Normaliter wordt bij de aankoop van een huis en bijbehorende hypotheekaanvraag de woning getaxeerd. Dit gebeurt door een erkend taxateur, wiens oordeel grote invloed heeft op het leenbedrag. Onder bepaalde voorwaarden is het tegenwoordig mogelijk om als hypotheekverstrekker je taxatie louter te baseren op big data, wat negatief kan uitpakken voor de woningkoper.

Hoe komt een taxatierapport tot stand?

Een taxateur let bij het maken van een dergelijk rapport op verschillende aspecten, onder andere de inhoud en oppervlakte van de woning, de kwaliteit van de constructie, de functionele indeling en de gebruikte materialen. Daarnaast neemt hij contact op met de gemeente en laat zich informeren over het bestemmingsplan en de bodemgesteldheid. Ook bekijkt de taxateur de marktsituatie. Het is een allesomvattend, nauwkeurig verslag die de waarde van het huis beargumenteert.

Modeltaxatie

Sommige geldverstrekkers ‘ontduiken’ dit deel van de procedure en laten een bureau een taxatie maken op basis van big data, dit wordt ook wel een ‘modeltaxatie’ genoemd. Op basis van modellen en geregistreerde informatie over het huis en de omgeving, wordt een taxatie gedaan. Toch komt zo’n modeltaxatie vaak niet eens in de buurt van een rapport door een echte taxateur. Een modelmatige waardering gaat namelijk altijd om een gemiddelde woning. En, nog belangrijker: Eerdere geregistreerde verkoopwaarden (de big data) zeggen niets over de huidige staat van het huis.

Nadelig voor de koper

Waar er allerlei eisen zijn aan taxateurs en hun rapporten, controleert niemand hoe de modelmatige waarden tot stand komen. Dit is vreemd en zorgwekkend, vindt de directeur brancheorganisatie VBO Makelaars, Hans van der Ploeg. Hij roept in het FD op tot een aanpak van deze ondoorzichtige, niet nauwkeurige manier van taxeren. Vaak wordt een huis ver boven of ver onder de eigenlijke waarde getaxeerd. In beide gevallen is dit nadelig voor de koper.

Niet in alle gevallen

Deze manier van taxeren op basis van big data mag niet zomaar bij elke hypotheekaanvraag. Alleen bij aanvragen die lager zijn dan 90% van de koopsom. Van der Ploeg roept banken op om juist ook in deze gevallen een gecertificeerd taxateur in de hand te nemen, in plaats van een bureau die een modeltaxatie doen.

Auteur: Francis Boer