Gemeentes weren beleggers door zelfbewoningsplicht koper

3 december 2021

Wil jij een nieuwbouwhuis kopen? In tenminste 130 gemeentes geldt dat als je het huis koopt, je er zelf in moet gaan wonen, zo blijkt uit onderzoek van de Volkskrant. Dit om opkoop en verhuur door beleggers te voorkomen. En gemeentes doen meer om de particuliere huizenkoper een eerlijke kans te geven op de woningmarkt.

Zelfbewoningsplicht & antispeculatiebeding

Van de in totaal 352 gemeentes in Nederland, deden er 222 mee aan de enquête voor het onderzoek van de Volkskrant. Hiervan werken er dus 130 met een zelfbewoningsplicht bij nieuwbouwhuizen, de eigenaar mag de woning niet verhuren. Daarnaast werken de meeste gemeentes ook met een antispeculatiebeding, dat houdt in dat een gekochte woning een tijdje niet mag worden doorverkocht.

Al deze maatregelen moeten de invloed die beleggers hebben op de woningmarkt verkleinen. Beleggers drijven de woningprijs op, omdat ze veel meer geld neer kunnen tellen voor een investering (een woning om te verhuren of duur door te verkopen), dan een gewone koper.

Kostengrens

In 63% van de gemeentes waar zo’n zelfbewoningsplicht geldt bij nieuwbouwhuizen, geldt de regel voor alle nieuwe woningen. Bij de overige 37% wordt de regel alleen toegepast bij goedkopere huizen. Bijvoorbeeld voor woningen tot en met 200.000 euro, of tot en met de NHG-grens (op dit moment 325.000 euro). In sommige gemeentes ligt die grens echter een stuk hoger, bijvoorbeeld rond de zes ton.

Óók voor bestaande koophuizen

Van de gemeentes die niet werken met een zelfbewoningsplicht, heeft ongeveer een derde concrete plannen om een dergelijke regel op korte termijn in te voeren. Vanaf januari 2022 worden de mogelijkheden qua zelfbewoningsplicht nog eens flink uitgebreid. Dan mogen gemeenten ook bij bestaande woningen (dus niet per se nieuwbouw) de woonplicht, of ‘beleggersblokkade’ invoeren.

Van de 222 ondervraagde gemeentes, denkt ruim 60% erover om deze opkoopbescherming óók in te voeren voor bestaande koopwoningen. Waarschijnlijk wel onder bepaalde voorwaarden of in bepaalde wijken, daar wordt nog onderzoek naar gedaan. Amsterdam, Rotterdam, Eindhoven, Utrecht en Den Haag, grote steden die last hebben van opkoop door beleggers, hebben al beloofd deze regel voor bestaande koopwoningen snel na 1 januari 2022 in te voeren.

Auteur: Francis Boer